Siti Laibah h’an abéh jipiké lé. Jisut rincông jihayeuk ateuh aruwah Kak Non. Iblih inöng nyan jikilik. Jihayeuk lom, jikilik lom. Wab h’an keunöng-keunöng jitop, Laibah abéh teunaga.
Nyoe tarawi peukara burông di Aceh, na saboh nyang that ceubeuh. Nan jih burông tujôh. Burông tujôh nyan nakeuh tujôh droe peurangui ureueng inöng nyan maté watè madeung.
Calitra burông tujôh nyan na meupadim pat ulôn deungö. Tapi nyang paléng kayém geupeugah-peugah na di Bireuen.
Hana suwah panyang that ulôn rawi asai burông nyan. Tapeu’èt ju rawi, burông nyan saboh kawan (hôn) peurangui ureueng inöng nyang maté meudarah kareuna madeung. Iblih nyan galak that jijak peukaru ureueng mumè nyang tinggai sidroe bak rumoh binèh glé, atawa nyang rumoh jih meuklèh lam lampôh luah.
Baca: Sophia, Hantu Belanda di Pendopo Gubernur Jenderal di Aceh
Burông nyan jipeubeudöh lé dukôn nyang na lam gampông. Kiban cara pasti jipeubeudöh, ulôn pih hana that muphôm. Na haba, dukôn jumeukeurajeun bak kubu ureueng inöng maté madeung. Na nyang peugah, jipeuphôn bak seumanoe manyèt. Ie euncit geuseumanoe manyèt jicok bacut keu rauh jih jihei iblih watè jimeukeurajeun bak kubu.
Dukôn jingui tujôh droe burông nyan keupeuyö ureueng lam gampông. Biasajih nyoeka musém burông tujôh ka jimulai, na saja ureueng teumamöng (jisandrông). Iblih-iblih nyan keuh rauh dukôn mita raseuki.
Nyoe lôn peugah bacut kisah Siti Laibah nibak saboh gampông di Bireuen. Bèk neujak tanyong pat gampông jih. Keubit h’an lôn peugah. Nyoe peukara kode etik ureueng tuléh ngön ureueng calitra.
Meuno ju nah. Siti Laibah lheuh jimeugatip ngön Raman Katibin, jiba sajan lakoe jih u glé. Sidéh di glé Raman Katibin na jipeugöt rumoh ubeut nyang bintéh jih dari teupah, bubông ôn ‘u. Aleu tanoh, kakôh tanoh, seureuta mon di likôt moh.
Rumoh awak nyan jiôh jih dari gampông na lhè batè. Keubit lam glè. Pakön jiduk keunan? Wab Raman Katibin na jipeularha leumo sira jimeuseulaman muda lagè kacang kunèng, padé glé, bak langla, dan jagông.
Si Raman meunyo malam jareung jiduk di rumoh. Asai ka poh 12 malam ijih jijak keumawé u binèh Krueng Peusangan. Teumpat jih duk keumit kawé di miyup peureudè trieng. Sinan na leubôk tuha. Eungkôt kayém meusapat lam leubôk nyan. Keureuling, keubarè, landôk, iet, bacé, seungkö gampông, iléh, dan laén-laén. Sigögö na jiteungöh banèng jijak tôh boh. Boh banèng nyan lagè boh peunyie, jeut pajôh.
Raman agam nyang jeumöt that mita pèng. Pulom watè Siti Laibah ka mumè. Ijih makén jeumöt jimita raseuki. Uroe lam glé, malam binèh krueng.
Siti Laibah kajitu’oh that peukateun lintô jih. Maka asai ka seupôt ijih jireubôh boh pisang wak masak, jiku u jitamah saka, jitamah sira, jipeugöt pisang teukeurabè. Jibôh ie lam kaca sitrôp. Lheuh nyan jipeuduk ateuh mèh.
Sampoe teuk bak saboh malam. Malam nyan ujeuen prèt-pröt. Reudôk tham-thum di langèt. Kilat meublé-blé. Siti Laibah teuka teumakôt jih. Pulom malam nyan mak jih hanjeut geudom sinan. Ayah Siti seu-i geuh.
“Tapeugah bak lintô teuh, eunteuk malam bèk tabi jak peutunyok krueng. Lôn hanjeut lôn peungon gata,” kheun mak Siti, watè geujak bi haba.
Siti Laibah jianggôk. Ijih susah lagoina. Jikeuneuk tham hana meu’oh. ‘han jitham, jih yö tinggai sidroe lam glé. “Ureueng mumè hanjeut takeubah sidroe. Teuka burông rimba jak peungon.” Meunan kayém jideungo Nek Syah peugah, watè gob nyan mantöng udép.
Jeum ka poh 12 malam. Raman kajimat gö kawé. Glang kajibôh lam bruek.
“Miseu bèk neujak malam nyoe jeut,” kheun Siti Laibah.
Raman hana jiseuôt. Ijih jitarék nap’hah. Siti meuphôm, meumakna langkah lakoe jih hanjeut theun lé.
“Kakeuh neujak laju. Ie jép ngön pisang teuthok lôn peuduk ateuh mèh.”
*
Nibak poh lhè malam, na su ureueng thok-thok pintô. Laibah jikira nyan Raman kajiwoe. Golom jitumè beudöh ateuh peuratah, th’am! Pintô teuhah lagè ureueng tulak dari luwa. Laibah teukeujôt. Nyan pasti kön lakoe jih.
Laibah jiraba laju u meuyub kasô. Jicok rincông peunulang chiek jih jameun. Teungöh jiraba-raba rincông, na ureueng jeungeuk dari luwa u dalam. Ureueng inöng. Ôk teugeureubang. Lagè jituri.
“Allah! Kak Non?” Kheun Siti Laibah.
Ureueng inöng nyang jikheun Kak Non nyan, lhè thôn u likôt maté madeung.
“Nyoe, lôn Kak Non. Hoe lakoe keuh Laibah?”
Siti Laibah hana jiseuôt lé. Jih kateumakôt. Na siat lheuh nyan kadeuh limöng droe teuk. Kateudöngdöng bak babah pintô.
“Kamoe peureulè ngön sidroe teuk,” kheun sidroe burông nyang meutôp muka ngön ôk.
“Bèk katamöng lam rumoh kè. Hana kubri idin!” Kheun Laibah. Ijih that yö jih ka.
“Keupu kajak tham. Kamoe ka u dalam.” Seuôt aruwah Kak Non.
“Hai iblih beulaga seupöt, kajak wèh laju! Bèk kajak peukaru kè. Ikè hana kupeukaru awak kah!”
“Hana kuwoe meunyo kah hana katém seutöt awak kè!” Seuôt iblih laén.
Lheuh nyan ban nam droe iblih nyan jikhém meukl’ah-kl’ah.
“Jaaak Laibah…. Jak Laibah… seutöt awak kè laju keuno,” kheun burông nyan sira jipö sigoe sahoe.
Siti Laibah h’an abéh jipiké lé. Jisut rincông jihayeuk ateuh aruwah Kak Non. Iblih inöng nyan jikilik. Jihayeuk lom, jikilik lom. Wab h’an keunöng-keunöng jitop, Laibah abéh teunaga.
Teungöh jih susah that, tiba-tiba trôh mak jih keunan. Sira geuplung dari luwa, geusipreuk abè dapu nyang kalheuh geupruh Ayat Kurusi.
Meunan keunöng abè dapu, saboh-saboh iblih nyan jiplung. Na nyang grôp röt tingkap, na nyang plung röt tutôp angèn, na nyang plung röt ruhung carak. Aruwah Kak Non bak jiplung, meupök Quran ateuh sandéng. Aruwah jih meupingkom meuseumpom ateuh kanot bak dapu.
Mak si Laibah sigra geurungkom aruwah Kak Non. Iblih nyan jiranggông meubura.
“Kapeulheuh kè! Kapeulheuh kè!”
“H’an kupeulheuh nyoe hana kapeugah soe yu jak kah keunoe!” Kheun mak si Laibah.
“Kapeulheuh laju hai, ikè kujak woe!”
“Nyoe kupeuabéh keuh malam nyoe. Kupeu-udép apui ateuh kubu keuh. Nyoe hana katém peugah, kutöt kubu keuh malam nyoe!”
Aruwah Kak Non jiklik meu’i’i. Mak si Laibah pih hana geupeukeundô. Geubaca Ayat Kurusi sampoe tujôh gö. Bak keutujôh aruwah nyan tutông. Asap meubura, peunoh rumoh.
*
Azan suboh deuh dari jiôh. Siti Laibah jaga dari teungeut. Jih teukeujôt. Pakön ka ji-éh ateuh tanoh. Rincông peunulang teutop bak dapu. Kanöt tanoh beukah. Beulangöng tanoh beukah. Kuwah keureuling meuhambô ateuh dapu kayè.
Golom jitumè beudöh Siti dari tanoh, si Raman trôh u rumoh. Jih teukeujôt jikalön lam rumoh kabéh meuhambô barang.
“Pakon, Ti?” tanyöng si Raman sira jipeubeudöh binoe jih.
Siti hana dijaweub pu nyang jitanyong lé lakoe jih.
“Mak hoe geuh?” tanyöng Siti Laibah.
“Panéna mak sinoe. Kön kalheuh geupeugah h’anjeut geudom bak tanyoe”
Raman jijak u likôt moh jitung ie seumayang. Lheuh jiseumayang suboh, jiduk bak ulè peuratah.
“Lam poh peut beuklam na ureueng trôh u krueng. Geupeugah na jamè di rumoh.”
“Na. Kajijak woe. Nyan neukalön kiban hie rumoh teuh. Kameuhambô sikrèk sahoe,” jaweub Laibah.
“Soe teuma jamé nyan?”
“Kak Non, na geuba ngön padim droe.”
Ban jideungo nan nyan, meuceudeut jigrôp dari peuratah.
“Aneuk t*t wang geuh!”
“Nyoena hawa neuh lôn keumah, malam singöh neukubah ju lom sidroe lôn.”
Raman hanalé jiseuôt sapu. Ji-iem droe jih. Soe teuma nyang jak bithè bak jih keudéh u krueng? Siti Laibah jiasék.
*
Poh lapan beungöh mak si Laibah trôh geulom. Gob nyan geuba bu si iték masak mirah. Geukalön keuadaan hana pah, geutanyöng pu ka keujadian. Siti jipeugah ban mandum pu nyang ka keujadian. Raman meunan sit.
Lheuh geudeungö mandum, mak si Siti Laibah geupeugah, beuklam nyan nyang trôh nakeuh burông tujôh. Teuma sidroe teuk hanjeut jiteubit wab ka geubalék batè bak kubu. Makajih jijak mita anggota barô. Meunyo sép anggota, teunté Laibah nyoe kön maté kakeuh jipeugöt beupungo.
Nyang teuka jak bantu nyan asoe rincông peunulang abu chiek. Nyan jén putéh nyang peurupa droe hie gob nyan. Nyang lawan burông tujôh nyan asoe rincông.
“Nyoe bèk lé takeubah peurumoh teuh sidroe malam-malam. Adak na lôn, gata beuna sit di rumoh.”
Na padum uroe lheuh nyan, teungku imun dan keluarga burông tujôh geujak balék batè jrat. Lheuh nyan, na sigö minggu, ka maté sidroe dukôn. Meugah, dukôn nyan maté jiklok lé burông madeung nyang peurupa droe keu binoe si dukôn.
