Komparatif.ID, Banda Aceh–Kiban cara tapeuyuk ureung gasin lam gampông geutanyoe? Urueng Ngieng Kalon Ekonomi (Pengamat) Safuadi Harun, nibak teunuléh gobnyan neupeugah salah saboh cara peukureung jumeulah ureung gasien lam gampông.
Safuadi Harun neupeugah cara nyang mangat that tapubut nakeuh peularha kamèng. Panè pèng tacok keu pangkai? Pèng gampông nyang kajijôkk lé Pemerèntah Pusat keu tiep-tiep gampông di Aceh.
Baca: Tiep Uroe Jumeu’at, Briptu Kevin Hidayatullah Semeubeut di Masjid Raya Baiturrahman
Safuadi geubôh nan Kamèng Beureukat atawa lam bahasa toko jikheun kambing berkah.
Kiban cara peulaku but nyan? Safuadi geubi akai keu geutanyoe ban mandum. Meunoe cara peulaku. Pajan mantöng na ureueng inong mumè lam gampông, teungku keuchiek sigra geujak bloe dua neuk kameng muda nyang yum jih ta-arôk-arôk laju sijuta sineuk. Dua neuk dua juta rupia.
Kamèng nyan geujôk le teungku keuchik nibak jaroe ureueng gasien lam gampông nyan. Weu kameng geupeugöt lé gampông bak lampôh nyang pah keu weu dan mangat bak geukalön.
But ureueng gasien nyan peularha kamèng sampoe jeut publoe lom. Pajan teuma kamèng nyan geupubloe? Teuntè ‘oh watè ka rayek. Pakon weu kamèng beumeucéh ata gampông peugöt dan bak teumpat lang? nak mudah bak geukalön saban-saban.
Lheuh nyan, meunyoe meusapat bak saboh weu, adak ureueng laén jak meu-èn keunan sira ba umpeun kameng, ka mudah bak jijak.
Asai aneuk manyak lam pruet majih kalahé, kamèng nyang geupeularha bunoe kajeut publoe keu kameng akikah. Kamèng nyang yum jih awai sijuta sineuk, teunte kameutamah yum jih. Jeut publoe sampoe lhè juta sineuk. Lheuh kamèng nyan jipubloe, pangkai pulang keu gampông, laba geucok keu ureueng gasien nyang peularha. Meunan ju sabé-sabé, pèng nyang keu pangkai meuputa laju keudroejih.
Teuma nyoe lahe aneuk inöng, kiban? Hai meunyo aneuk inöng nyang lahé, kamèng saboh teuk jeut kubah ke acara koh boh aneuk mit, atawa keu kureubeun Uroe Raya Haji.
Jadi, ureung tuha gampông hana meumada peuduk pèng sagai. Tapi suwah jak mita soe nyang peureulè kamèng keuneuk sie. Nyoe lam bahasa toko, ureueng tuha gampong suwah peugot droegeuh keu marketing.
Nyoe nyan geutém peulaku, trép-bak trép ureueng gasien nyang tém peularha kamèng maken jai, dan jeut keu rauh tapeugöt ekonomi ureueng nyan.
“Kameng sabe na, ureueng gasien meureumpok syafaat,” kheun Safuadi Harun, Jumat (14/3/2025).
Kheun Safuadi, aci piké lam sithôn, tiep KK ureueng gasien geupeularha sampoe nam boh kameng, nyan paleng ubeuet. Kameng-kameng nyan asai katrôh umu publoe laju keu meubagoe macam peureulè ureung bloe. Keu akikah, keu keureubeun, atawa keu khauri koh boh aneuk mit.
Tiep KK gasien nyang tém peularha kamèng ata gampông, na pèng 12 juta lam sithôn. Pat mudah pèng dumnan. Lheuh nyan lom, peularha kamèng nyan but sampëngan, kön but utama.
“Meunyo takira ban saboh Aceh meunan, aci kali padum na rayek guna keu peukureung jumeulah ureueng gasien di Aceh,” kheun Safuadi.
Nibak ujông haba, Safuadi neupeugah pu yang gob nyan peusampoe nyan sép mudah, phui dan laju jeut tapeulaku di gampông droe teuh.
Pat teuma tapeuphôn? Phôn that peugöt data dilè beupah that. Lheuh nyan peugöt reuncana pih beupah that. Lheuh nyan lom, ngui peng gampông beupah that. Bèk na hawa sak lamkéh droe maseng-maseng. “Nyoe nyan tatém peubut, gampông-gampông makmu, ureueng gampông udép seunang, budaya geutanyoe lagè akikah, khauri koh boh aneuk mit udep sabè lam adat geutanyoe Aceh.