Takheun hana du, gopnyan mantong udép. Tapeugah na, tapi lagè tan.
Lam padim uroe ka u likȏt, bak duk-duk nibak keudè kupi, meuteumè saboh calitra nyang dipeugah lé sidroe aneuk muda balia. Ijih dicalitra bhah droejih nyang watè lon deungö, weuh that até lôn.
Aneuk muda balia nyan jipeugah dari manyak hana tom geupuwoe u gampông du jih. Hana jituri nyang töh pak nèk jih, töh mami (minèk) jih, töh miwa, dan macék (téh) jih.
Du jih sidroe ureueng nyang galak meugatip bak balè giri. Jinoe kana binoe meupadum boh. Kawén-cré. Meukawén ngon si A, lheuh na aneuk, jikeubah sinan. Meunan keuh sabé-sabé, sampoe aneuk-aneuk nyan rayek keudroe lam angèn.
Nak mangat geutanyoe ingat, lôn bôh nan laju si muda balia nyan Raman. Ijih lahé dari peurumoh keudua du jih. Ijih sidroe jih sagai bak mak nyan. Lheuh lahé si Raman, ayah jih jibadeurôn hoe laén, jijak mita inöng laén.
Beut: Kawén Gantung, Napakah Wajéb Kira, Lintô Golom Jeut Tung
Lheuh tamat sikula SD, si Raman jiseutöt ureung gampông jih nyang meurantoe u luwa Aceh. ureueng nyan wap sayang geukalön Raman nyang hana meuhoe sahoe, geuba teuk u nanggroe bak gobnyan mita raseuki.
Di nanggroe nyang jiôh ngon gampông, si Raman na geujak intat bak sikula SMP. Teuma wap hana that soe urôh, SMP hana jipeu abéh lé si Raman. Lam ulè aneuk meutuwah nyan, ijih suwah bagah beuna keurija, nak jeut jikirém pèng u gampông, keu ma jih nyang ka sidroe. Ma jih pih hana trang neuduk. Takheun balè, na lakoe, takheun hana balè, lakoe hana tom jiwoe. Tapi kakeuh meunan. Ureueng inong nyoe brat dipeurangoe lam rumoh tangga, biasa keubai keudroe geuh. Hana hawa geuhlé keu ata jéh. Hana harök geuhlé keu agam laén. Pulom nyoe na aneuk, watè geuh abéh bak peurayek aneuk.
Ureueng tuha awai na geupeugah, meunyoe ma keu aneuk, adak meuseuk-meuseuk geujak mita. Meunyoe ma keu aneuk, ata lam babah geusut geusuleung keu cahaya mata.
Meunan keuh kira-kira kiban gaséh ma keu aneuk.
Tagisa keulayi nibak calitra si Raman. Na padim thôn lam rantoe, teuka rihôn keu ma jih. Tiep uroe jikeubah pèng, nak jeut jiwoe u gampông. Lam rantoe, tiep sabé deuh bubayang mak jih lam awan putéh. Asai jipajôh mangat, ie mata jilé, teu-ingat jih, pukeuh ma jih na geupajôh bu uroe nyoe?
Lheuh sép pèng keu ungkoh woe u gampông, ijih sigra jibloe tiket moto. Bak rauh that teuga jitheun droe jih. Jipajôh bu meunan-meunan laju. Kadang bu putéh tok.Padum mantöng peng lam kéh jih, beutrôh jipuwoe u rumoh.
Teuka u nanggroe, meuban jitrôn bak moto, langèt ka itam klam. Tanda hana trép lé ka jitôh ujeun. Sira jie-eu u langèt, si Raman jikheun bak reudôk, “Hai reudôk, bek katôh ujeun, ulon golom trôh u gampông.”
Uroe nyan reudôk hana jideungö sapu. Limöng meunèt lheuh nyan, ujeun meutaga jitôh. Ureueng bak terminal plung saboh-sahoe, peuseulamat droe nak bèk bulut. Meunan sit si Raman. Ijih jipiyôh bak keudè kupi. Prut sépbrat deuk ka. Jiyu peugöt martabak telor bak awak meukat.
Lheuh jipajôh martabak telor, prut jih hana lé krèk-krok. Sira jigusuk prut lipéh, mata jih jikalön u jalan rayek. Lam até jih, miseu na deuh ayah jih, sigra jitawôk. Tapi, sampoe rap Mugréb, ayah jih hana deuh. Bôh panè deuh teuma, apa gam nyan hana meutatupat geuh pih. Kadang bak nanggroe töh kajiduk ngon binoe barô lom.
Raman trôh u rumoh nibak poh lapan malam. Meuban geudeungoe su ureung bi saleum, meuleupah teukeujôt ma si Raman. Dari dalam rumoh geuplung geujak uem aneuk geuh nyang that trép lam rantoe.
Ban dua awak nyan meusôk-meusôk kliek sira meu-um-um.
Nam uroe di gampong, Raman jai jideungö kiban Riwayat udép ma jih lheuh geumeugatip ngön ayah jih. Peudéh that-that. Lheuh lahé si Raman, du jih nyan gadöh hana meuhoe. Wate si Raman umu lhè thôn na tom geuwoe meu padum gö. Lheuh nyan hana lé deuh sampoe Raman ka rayek.
Teuka weuh lam até si Raman. Pakön hana tom geuwoe lé? Pakön geukubah awak nyan dua lam rumoh brôk? Pakön hana tom geukira napakah? Pakön hana geupeureumeun sapu?
“Meunyoe meunan ma peugah, kakeuh lôn kira ju du kamaté. Nak bèk meutamah rangoe até lôn. Nak bèk meutamah banci lôn keu gopnyan,” kheun si Raman sira jilawök teupông kuwéh seupét nyang teungöh geucrôh bak dapu kayè.
Ma si Raman teukeujôt wate geudeungö kheun aneuk geuh. Sigra geumat jaroe aneuk geuh nyan, geuseu-ôt.
“Hanjeut meunan. Aneuk mak h’anjeut brôk akai. Du gata jeut dukhat, gata hanjeut brôk akai. Aneuk ma h’anjeut batat. Adak kiban pih gobnyan, hanjeut gata meunan. Du teuh nyan golom maté, Neuk. Eunteuk bak saboh watè, gata suwah tajak seutöt gobnyan.”
Raman hana jiseuôt sapu. Ie mata meuléngléng jitren bak mieng jih. Jikalön ureueng inöng 40 thôn di keu jih. Mulia that até geuh. Pakön cit ayah geutiktik böh ureueng inöng nyang göt that peurangui nyan?
“Kadang cit du gata hana galak keulôn sagai. Kadang puna salah lôn nyang hana tom geubithè. Ilôn, Neuk, hana banci keu ayah gata.”
“Miseu geuwoe lom keunoe, neutung, Ma?”
Ureueng inöng nyan hana geuseuôt. Geutarék naph’ah sira geupeusaneut kuwéh seupét lam jeu-è.
“Ma hana banci keugobnyan. Tapi ma hana cit hawa gobnyan geuwoe lom keunoe. Meublah thôn geukeubah geutanyoe lam reudôk geulanteu, lam harô-hara nanggroe. Mak kasep gata keu ayeum mata.”
Si Raman hana jipeupanyang haba lé. Adak umu mantong 17 thôn, kajitu’oh kiban ancô até ma jih.
“Singöh tanyoe tajak bloe bajè barô u keudè. Lôn na lôn kubah pèng bacut. Eunteuk mak piléh keudroe töh nyang galak neuh.”
Ma si Raman geukalön muda balia di keu geuh. Halôh that rasa aneuk meutuwah nyan. “Ya Allah, ubéna akai bak ayah jih, bèk neupeutren bak jih. Kasép lôn nyang theun jra. Bèk lé binoe jih u keu. Bèk lé aneuk jih u keu.”
Lagè jiteupu pun yang na lam até ma jih, si Raman jikheun sira jikhém. “Alah hai, Ma. Ilôn aneuk droneuh. Neupeurayek lé droneuh. Teuntè akai droneuh na bak lôn. Kön akai du.”
Lheuh si Raman kheun nyan, ban dua awak nyan teukhém ubé raya.
Keunak tateupu: Calitra nyoe jibi idin tuléh.
